Ηχώρα μας υστερεί σε όλους τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς δείκτες αποκέντρωσης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το αίτημα για μεγαλύτερη ανεξαρτησία των δήμων και για την απεξάρτησή τους από τον προϋπολογισμό του κεντρικού κράτους είναι διαρκές εδώ και δεκαετίες.
Από πού μπορούν να προέλθουν ή ενδείκνυται να προέλθουν οι πόροι που θα διασφαλίσουν την οικονομική αυτοδυναμία και την οικονομική αποτελεσματικότητα των ΟΤΑ; Θα μπορούσε η απόδοση του ΕΝΦΙΑ, ή ενός μέρους του, στους δήμους να είναι η λύση στο πρόβλημα της οικονομικής αυτοδυναμίας της τοπικής αυτοδιοίκησης;
Η διαΝΕΟσις ανάθεσε στον καθηγητή Δημόσιας Οικονομικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Νίκο Τάτσο μια μελέτη για τα ακριβή χαρακτηριστικά μιας τέτοιας μεταρρύθμισης. Η μελέτη εκπονήθηκε το 2019 με αφορμή την εξαγγελία του πρωθυπουργού -προέδρου τότε της αξιωματικής αντιπολίτευσης- ότι το έτος 2021 ο ΕΝΦΙΑ θα μεταφερθεί στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και της συζήτησης που ακολούθησε σε πολιτικό επίπεδο ως προς τη σκοπιμότητα/εφικτότητα του εγχειρήματος.
Η έρευνα που προέκυψε χαρτογραφεί λεπτομερώς τόσο τις επιλογές και τους πόρους των δήμων σήμερα, όσο και την ακριβή λειτουργία των φόρων στην ακίνητη περιουσία. Μετά από ανάλυση των παραμέτρων, η έρευνα καταλήγει και σε μια συγκεκριμένη πρόταση οκτώ σημείων, η οποία δίνει τις κατευθύνσεις για μια τέτοια μεταρρύθμιση, ώστε αυτή να δίνει μεν μεγαλύτερη ανεξαρτησία στους δήμους, αλλά να μην επιβαρύνει περαιτέρω ούτε την κεντρική κυβέρνηση, ούτε τους δήμους, αλλά ούτε και τους φορολογούμενους.
Επιπλέον, τον Ιανουάριο του 2021 η διαΝΕΟσις δημοσίευσε ένα policy paper του καθηγητή στο ΕΚΠΑ Νικόλαου Κομνηνού Χλέπα. Στο κείμενο, αφού επισημαίνει τις πέντε σημαντικότερες δέσμες προβλημάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης και κάνει μια σύντομη ανασκόπηση των σημαντικότερων «καλών πρακτικών» από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ο συγγραφέας αναπτύσσει τρία εναλλακτικά σενάρια για το μέλλον της τοπικής αυτοδιοίκησης στη χώρα μας και παρουσιάζει δέκα συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής για έναν ριζικό ανασχεδιασμό της.
