– του Βασίλη Κουφού, Επικεφαλής Διαχειριστής – Εταίρος της Capa Epsilon OSP – Σύμβουλος Βιώσιμης Επιχειρηματικής Ανάπτυξης
Η θεμελιώδης αιτία της ολοκληρωτικής επιβολής των κριτηρίων ESG ενώπιον της παγκόσμιας επιχειρηματικής δραστηριότητας, εμπεριέχεται στη δυναμική διείσδυση τους σε κάθε πτυχή του επιχειρείν. Όλοι οι συμμέτοχοι στο Παίγνιο της Διεθνούς Αγοράς, φαίνεται πως αντιλαμβάνονται – και κατ’ επέκτασιν χρησιμοποιούν – τα κριτήρια βιωσιμότητας ως μια ολοκληρωμένη εργαλειοθήκη χρηματοοικονομικού και επιχειρησιακού ελέγχου, που συντελεί στην αποτελεσματική διαχείριση των κάθε είδους κινδύνων, δημιουργώντας ταυτόχρονα τις συνθήκες που απαιτούνται για παραγωγή προϊόντων / υπηρεσιών διαρκώς βελτιούμενης ποιότητας. Ωστόσο, αν ένας επιχειρηματίας ικανοποιείται από αυτές τις συνέπειες των εργαλείων βιωσιμότητας, οφείλει να μελετήσει ξανά τα «εγχειρίδια» χρήσης τους, καθώς η ατόφια αξία τους κρύβεται αλλού.
Η μαγική λέξη είναι «στρατηγική». Το πακέτο των ESG, ενώ αποτελεί ένα ολοκληρωμένο και λεπτομερές απολογιστικό αξιολογικό βοήθημα με στόχο την καλύτερη δυνατή τοποθέτηση της επιχείρησης έναντι θεσμών και ανταγωνισμού, προσφέρει την ίδια ακριβώς στιγμή, αφθονία μετρήσιμων και εξειδικευμένων πληροφοριών, ικανών να χρησιμοποιηθούν από την αντίθετη πλευρά, ως προβλεπτικών παραγόντων στο πλαίσιο μιας συγκροτημένης πολιτικής στρατηγικού σχεδιασμού. Το διεθνές χρηματοδοτικό κεφάλαιο έχει αντιληφθεί πλήρως αυτή την ιδιότητα. Και αυτό οφείλει κάθε μικρός ή μεγάλος επιχειρηματίας να το αφομοιώσει πλήρως.
Η βασική αιτία που οδηγεί κάθε χρηματοδότη, στο να στραφεί προς τα κριτήρια ESG προτού επενδύσει είναι μία : η σημαντική μείωση του συναλλακτικού ρίσκου. Με βάση τα ESG είναι εφικτή μια πραγματική – και πραγματιστική – καταγραφή κάθε επιχειρησιακής κίνησης : περιβαλλοντικό αποτύπωμα, πολιτικές διαχείρισης ανθρωπίνων πόρων, πρακτικές προστασίας δεδομένων, απορρήτου και καταπολέμησης της διαφθοράς, αξιολόγηση της εφοδιαστικής αλυσίδας, ποιότητα και βάθος θεσμικής εναρμόνισης. Μια παλέτα δεικτών απόδοσης οι οποίοι αφενός επικοινωνούν μεταξύ τους και αφετέρου παράγουν ένα ασφαλές, μετρήσιμο και, προ πάντων, αδιαπραγμάτευτο αποτέλεσμα. Ήδη, κάθε σχέδιο που σχετίζεται με εξαγορά, απορρόφηση, επενδυτική τοποθέτηση, έστω και απλή χρηματοδότηση, κατ΄ αρχάς, εισάγεται στη βάσανο της αξιολόγησης υπό το πρίσμα των παραμέτρων βιωσιμότητας.
Η διαδικασία έχει αντιστραφεί : στο – ίσως πρόσφατο – παρελθόν, η έννοια της χρηματοδότησης – είτε ως εξαγορά, είτε ως συγχώνευση, ή ως οτιδήποτε παρόμοιο – είχε το χαρακτήρα της «ευεργετικής επέμβασης». Ο χρηματοδότης, αναλάμβανε τον χρηματοδοτούμενο ώστε να τον εξυγιάνει και να τον παραδώσει εκ νέου στο στίβο της πραγματικής οικονομίας, διάφανη, λειτουργικό, αποδοτικό και κερδοφόρο. Τώρα, ο υποψήφιος χρηματοδοτούμενος, οφείλει να προετοιμάζεται διαρκώς για τις ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν στο δρόμο του. Είναι επιχειρηματικό και επιχειρησιακό ζητούμενο, μια εταιρεία να επιδιώκει την επίτευξη ενός, ολοένα και πιο πράσινου αποτυπώματος. Να υιοθετεί, αφομοιώνει και εφαρμόζει τις βέλτιστες πρακτικές αξιοποίησης των ανθρώπων που εργάζονται για εκείνη. Να πορεύεται με διαφάνεια και ακεραιότητα έναντι των ανταγωνιστών της και του θεσμικού πλαισίου, εντός του οποίου δραστηριοποιείται. Απλά πράγματα. Ωστόσο τόσο δύσκολα και πολύπλοκα μαζί.
Η δυσκολία στην εφαρμογή αυτών των μεθόδων, έγκειται στις δυναμικές αλληλεπιδράσεις που παράγουν. Μια πολιτική περιορισμού ρύπων επί παραδείγματι, είναι πιθανόν να υλοποιείται μέσω της υιοθέτησης μέτρων ψηφιοποίησης. Στη λογική κάθε επιχειρηματία εδράζει η επιδίωξη της μέγιστης δυνατής ωφέλειας : Ψηφιοποίηση της διαδικασίας ίσον προσέγγιση μικρότερου περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Ταυτόχρονα όμως και αύξηση της ποιότητας στην παραγωγή καθώς η ψηφιοποιημένες τεχνικές μειώνουν δραστικά τα λάθη και τις παραλήψεις. Στη σκακιστική ορολογία αυτό είναι ένα διπλοχτύπημα (ή fork για τους αγγλομαθείς) : μία κίνηση, δύο επιτυχίες. Ωστόσο, τα μαθηματικά του σύγχρονου επιχειρείν διαφωνούν.
Η ψηφιοποίηση, σαφώς αυξάνει σοβαρά την ποιότητα στην παραγωγή και περιορίζει κάθετα τις δυσμενείς επιπτώσεις της στο περιβάλλον. Όμως συμβαδίζει – εν πολλοίς τουλάχιστον – με μια ανεπιθύμητη παρενέργεια : μειώνει τις θέσεις εργασίας. Μάλιστα δε, η παρενέργεια αυτή δρα αδιακρίτως. Δεν κατευθύνεται μονόπλευρα, για παράδειγμα σε ανειδίκευτους εργάτες, ή σε ειδικευμένο προσωπικό που μπορεί να απορροφηθεί σε άλλες ανάγκες. Κτυπά ανελέητα και κάθετα, κλαδικά ή οριζόντια, αδιαφορώντας για τις συνέπειες και εξυπηρετώντας, ποσοτικά και μόνον το master plan. Έτσι, ενώ ο επιχειρηματίας νομίζει πως αυξάνει ποσότητα και ποιότητα, βρίσκεται αντιμέτωπος με το παρελθόν του : έχουν γίνει προβλέψεις για μια εκτεταμένη αλλαγή παραγωγικής διαδικασίας; Έχουν επιμετρηθεί; Έχουν συνταχθεί οι σχετικές τεχνικές μελέτες (αναλογιστικές, εμπορικής διείσδυσης, παραγωγικής επάρκειας κλπ). Και το κυριότερο : Έχουν λάβει γνώση για όλα αυτά οι χρηματοδότες; Τουτέστιν υπάρχουν οι σχετικές αναφορές με τη μορφή τεκμηριωμένων κονδυλίων στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις; Και εάν όλα τα παραπάνω συμβαίνουν – και προτού κριθεί η εν γένει μεθοδολογία – τι χρονικός ορίζοντας καλύπτεται (παρελθοντικά και μελλοντικά);
Όλα τα παραπάνω αφορούν μόνον την προετοιμασία έναντι μιας δυνητικής πρόθεσης εξαγοράς ή χρηματοδότησης. Η – έστω και άψογη – εφαρμογή ενός περιορισμένου πακέτου δράσεων, όπως αυτό του παραδείγματος, απλώς σκιαγραφεί τα πεπραγμένα και τις προθέσεις μιας επιχείρησης και της ιδιοκτησίας της, έναντι της Αγοράς. Πρακτικά δηλαδή, ακόμη και εάν κάποια εταιρεία λειτουργεί σε υψηλού επιπέδου αειφόρες πρακτικές, δείχνει να μπορεί να ορίσει το αξιακό σημείο έναρξης των διαπραγματεύσεων. Αλλά και αυτό δεν είναι δεδομένο. Οι αγοραστές ή/και χρηματοδότες, θα επιδιώξουν να εξασφαλίσουν την επιλογή τους εξαντλώντας κάθε αφανή λεπτομέρεια και κάθε κρυφή πτυχή μέσω της Δέουσας Επιμέλειας. Επ’ αυτού, θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον, για κάθε μεγέθους επιχείρηση και επιχειρηματία, να μελετήσει έστω και σε αδρές γραμμές, το κείμενο των σχετικών κανόνων που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την 24η Απριλίου της εφετινής χρονιάς. Θα παρατηρήσει κάποιος : αυτά αφορούν τις μεγάλες, τις πελώριες εταιρείες. Η απάντηση είναι – δυστυχώς ή ευτυχώς – αρνητική. Από τη στιγμή κατά την οποία, στο κάδρο της συζήτησης έχει τοποθετηθεί, σε κεντρικό πλάνο, η εφοδιαστική αλυσίδα, η Οδηγία αφορά κάθε ελάχιστο μικροέμπορο, όσο και κάθε μεγιστάνα. Και αυτή είναι η οριστική – αναπόφευκτη κατάληξη. Τα EGS μπορεί να εφαρμόζονται – κανονιστικά – από λίγους, αλλά αφορούν όλους. Συνεπώς είναι θέμα επιλογής τόσο η ευκολία αποδοχή τους, όσο και η διαδικασία εφαρμογής τους. Θα υιοθετηθούν στρατηγικά ή εξ ανάγκης. Κατόπιν αυτού, ουδείς δικαιούται να παραπονείται.
Δείτε το άρθρο όπως δημοσιεύθηκε εδώ
