του Βασίλη Κουφού, Συμβούλου Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας, ιδρυτή και principal managing partner της Capa Epsilon OSP
Ένας από τους πλέον θεμελιώδεις πυλώνες του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού και ευρύτερα επιχειρηματικού συστήματος, είναι η δυνατότητα των εταιρειών να μεταλλάσσονται πλήρως, είτε μέσω απορροφήσεων, είτε διά των συγχωνεύσεων, είτε ακόμη και με την εφαρμογή απλών συνεργατικών μοντέλων (κοινοπραξίες, εταιρικές συμπράξεις ή συνέργειες κ.λπ.).
Σε αγορές δε, με τα χαρακτηριστικά της ελληνικής πραγματικότητας, τέτοιες κινήσεις αποδίδουν άμεσα σε κάθε επίπεδο: ο ανταγωνισμός βελτιώνεται, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες αποκτούν μεγαλύτερη ποιότητα, οι κίνδυνοι περιορίζονται και τα κανονιστικά πλαίσια λειτουργούν με αυξημένες επιδόσεις. Ουσιαστικά, όσο, σε μια οικονομία, εμφανίζονται κινήσεις που εμπεριέχουν τάσεις τέτοιου είδους εταιρικών μετασχηματισμών, το πρόσημο της ανάπτυξης διατηρείται θετικό.
Ωστόσο, στα πρώτα είκοσι χρόνια του νέου αιώνα, η παγκόσμια αγορά βίωσε τόσο την πλημμυρίδα του φθηνού χρήματος και των χαμηλών επιτοκίων (από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 έως το 2006-2007), όσο και την τεράστια κρίση χρέους του 2008, η οποία ουσιαστικά έπαψε να μας απασχολεί, με την επικράτηση της υγειονομικής κρίσης του Covid-19. Ταυτόχρονα,
- η διόγκωση των -οικονομικών και εμπορικών κατά κύριο λόγο- συνεπειών της κλιματικής αλλαγής,
- η αναβίωση σειράς αιτημάτων αναφορικά με τις εργασιακές σχέσεις, τις αμοιβές, τα κόστη παραγωγής και τις αναδιανεμητικές πολιτικές
- η επιθετική εφαρμογή, στις επιχειρήσεις, πολιτικών με βάση τη Διαφορετικότητα, την Ισότητα και την “Ενταξιμότητα” (χρησιμοποιώ εισαγωγικά καθώς ο όρος είναι αδόκιμος κατά την άποψή μου)
τροποποιούν ολοσχερώς το σύνολο των λειτουργικών και διαχειριστικών pipelines κάθε είδους, μεγέθους και δραστηριοποίησης επιχείρησης. Τα χαρακτηριστικά αυτά, εφόσον αφομοιωθούν από την κάθε εταιρεία, ως στοιχεία, συλλειτουργούντα εντός των γενικών work-flows, θα επιφέρουν τεράστιες αλλαγές σε τουλάχιστον πέντε δομικά σημεία της εταιρικής πραγματικότητας:
- Διαχείριση κινδύνων
- Λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας και του πελατολογίου
- Παραγωγική διαδικασία από αμιγώς τεχνική άποψη
- Διαχείριση του Ανθρώπινου Δυναμικού
- Διαδικασίες Κανονιστικής Συμμόρφωσης
Άμεσο αποτέλεσμα όλων αυτών, είναι η διαφορετική επιμέτρηση της περιουσίας κάθε επιχείρησης. Συνεπώς, ανατοποθετείται το σύνολο του γενικότερου πλαισίου, επί του οποίου υλοποιούνται όλων των ειδών και μορφών Εταιρικοί Μετασχηματισμοί, επηρεάζοντας την αξία κάθε οργανισμού, όχι από την πλευρά της πραγματικής οικονομίας (προσφορά και ζήτηση, εμπορική διείσδυση, εισαγωγή καινοτομίας, κάλυψη κενών της αγοράς), αλλά από την πλευρά των κανόνων λειτουργίας (εταιρική διακυβέρνηση, διαχείριση πόρων, ακεραιότητα, διαφάνεια) καθώς και από σειρά άλλων -υποκειμενικής προσέγγισης- στοιχείων (Κοινωνική Ενσυναίσθηση του Επιχειρείν, Κώδικας Εταιρικών Αξιών).
Ωστόσο, η ζωτική σημασία των απορροφήσεων, των συγχωνεύσεων και των συμπράξεων, ούτε μειώνεται, ούτε -με κάποιον τρόπο- δύναται να υποκατασταθεί, ως προς την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Πώς, όμως, οι επιχειρήσεις μπορούν να υπολογίσουν τις επιπτώσεις των Εταιρικών Μετασχηματισμών, ως προς την αποτίμηση της αξίας τους; Είναι πιθανόν, οι νέες συνθήκες να οδηγούν μέρος του Ενεργητικού σε απαξία, η τμήμα του Παθητικού σε αναδιάρθρωση;
Για την απάντηση στο ερώτημα αυτό, χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί ειδική μεθοδολογία, η οποία παρουσιάζεται με τρεις διαφορετικές εκδοχές.
Κατά πρώτο λόγο, έχουμε τη Λογιστική Μέθοδο (ή Μέθοδος Αξιολόγησης της Λειτουργικής Απόδοσης). Οι μετασχηματιζόμενες νομικές οντότητες αποτιμώνται υπό τη νέα τους υπόσταση και κατόπιν -για εύλογο χρονικό διάστημα- διενεργείται μια διαρκής σύγκριση σε δύο επίπεδα:
Ως προς την εφαρμογή των κριτηρίων βιωσιμότητας (αξία με και χωρίς αυτά)
Ως προς τον ίδιο τον μετασχηματισμό (αξία πριν και μετά από αυτόν)
Η Μέθοδος Αξιολόγησης της Λειτουργικής Απόδοσης βασίζεται στη χρηματοοικονομική αξιολόγηση τυποποιημένων δεικτών ή αριθμοδεικτών (EBITDA, EBIT, RoI, RoE, Discount-Cash-Flows, ταχύτητα μετατροπής απαιτήσεων, Εσωτερική Αξία Μετοχής κ.λπ.).
Η δεύτερη προσέγγιση αφορά την περίφημη Μέθοδο των Μη Κανονικών Αποδόσεων (abnormal returns – ARs), η οποία συγκρίνει τις πραγματικές αποδόσεις των μετοχών των δύο εταιρειών, ως προς τη συγχώνευση ή την εξαγορά, κατά τη χρονική διάρκεια της ανακοίνωσης του γεγονότος αυτού, μέχρι και την ολοκλήρωσή του, με τις αντίστοιχες προβλεπόμενες αποδόσεις στην ίδια χρονική διάρκεια που έχουν υπολογιστεί με βάσει τα ιστορικά στοιχεία μιας χρονικής περιόδου, περί τα 3 έως 5 έτη προ του μετασχηματισμού. Η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων, αξιωματικά, οφείλεται στο συγκεκριμένο γεγονός και επί τούτου υπόκειται σε κρίση.
Τέλος, αλλά σε ειδικές περιπτώσεις, είναι εφικτή η εφαρμογή μιας τρίτης μεθόδου, αυτής της Θεμελιακής Αποτίμησης. Ουσιαστικά η μέθοδος βασίζεται εξ ολοκλήρου στην αποτίμηση των προνομιούχων μετοχικών τίτλων. Ένας πιστοποιημένος εκδότης Ομολογιακών Δανείων, καλείται να αναλύσει το σύνολο των οικονομικών δεδομένων μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου και, κατόπιν, να εκτιμήσει το μέγεθος και τη διάρκεια των μελλοντικών προοπτικών. Το έργο του αποτελεί μια αθροιστική παρουσίαση όλων των χρηματοοικονομικών δεδομένων (αριθμοδείκτες, αποδόσεις, διαχρονική ροή κύκλου εργασιών), σε συνδυασμό με ενδελεχείς παρουσιάσεις της εταιρείας, τόσο από την πλευρά της Διοίκησης και των διευθυντικών στελεχών, όσο και από την πλευρά των πιστωτών και προμηθευτών της.
Στο περιθώριο όλων αυτών των εργαλείων, αναπτύσσεται διαρκώς, μια παράλληλη χρηματιστηριακή αγορά, όπου κυριαρχούν προϊόντα όπως τα Εκκολαπτόμενα Παράγωγα που συνδέονται με τη Βιωσιμότητα (SLDs), τα Πράσινα Ομόλογα (Green Bonds) και άλλα συναφή. Τα προϊόντα αυτά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως χρηματοδοτικός πόρος της Απορρόφησης ή της Εξαγοράς, καθιστώντας το γεγονός βιώσιμο εν τοις πράγμασι.
Ωστόσο, το συμπέρασμα είναι πως οι Εταιρικοί Μετασχηματισμοί αναμένεται, όχι μόνον να περιορισθούν υπό το κράτος των κριτηρίων ESG, αλλά να πυκνώσουν και να κυριαρχήσουν μεσοπρόθεσμα. Όμως, η δομική αλλαγή των αξιολογικών κριτηρίων, θα τροποποιήσει το market pool των υποψηφίων, αλλά και τη σύνθεση του group των ενδιαφερομένων να προχωρήσουν σε πράξεις μετασχηματισμού.
Δείτε το άρθρο όπως δημοσιεύθηκε εδώ
