Ιδιαίτερη έμφαση στη σύσταση επαρκών εθνικών ελεγκτικών μηχανισμών για τις δαπάνες που συνδέονται με το Ταμείο Ανάκαμψης δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων με τα κράτη-μέλη για την κατάρτιση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Όπως τόνισαν, χθες, ανώτεροι κοινοτικοί αξιωματούχοι, σε ενημέρωση για την πορεία υλοποίησης του Recovery and Resilience Facility (RRF), του βασικού εργαλείου του Ταμείου Ανάκαμψης, το κείμενο του σχετικού κανονισμού, που θα ψηφιστεί σήμερα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη θα παρέχουν πληροφόρηση για τους τελικούς δικαιούχους των δαπανών και η Κομισιόν θα έχει κι αυτή τη δυνατότητα να προβεί σε έρευνα επί των δεδομένων αυτών.
Η ημερομηνία της 30ής Απριλίου για την κατάθεση των σχεδίων «δεν είναι άκαμπτη», σημείωσαν οι αξιωματούχοι, ούτε όμως υπάρχει κάποια υποχρέωση να εξεταστούν κατά ομάδες. «Δεν θέλουμε να αφήσουμε κανέναν να περιμένει», αναφέρθηκε χαρακτηριστικά. Η Κομισιόν έχει στη διάθεσή της δύο μήνες για την αποτίμηση των σχεδίων. Ωστόσο, όπως διευκρινίστηκε, χθες, η λογική των εντατικών διαβουλεύσεων με τα κράτη-μέλη, που έχουν ξεκινήσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο, είναι «το μεγαλύτερο μέρος της αξιολόγησης να έχει ολοκληρωθεί όταν γίνει η επίσημη κατάθεση των τελικών κειμένων». Η εκτίμηση των συγκεκριμένων πηγών είναι ότι η έγκριση των σχεδίων των κρατών-μελών «θα λάβει χώρα μέσα στην άνοιξη» και ότι είναι εφικτή η εκταμίευση των πρώτων ποσών (προχρηματοδότηση αξίας 13% του συνολικού μεριδίου της κάθε χώρας) πριν από το τέλος του α΄ εξαμήνου.
Κρίσιμη προϋπόθεση για να γίνουν όλα αυτά είναι η ολοκλήρωση της διαδικασίας κύρωσης της Απόφασης περί Ιδίων Πόρων (Own Resources Decision), που θα επιτρέπει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δανειστεί 750 δισ. ευρώ για να χρηματοδοτήσει το RRF και τα υπόλοιπα προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Μέχρι στιγμής μόνο έξι κράτη-μέλη έχουν ολοκληρώσει τη σχετική διαδικασία. Όπως ξεκαθάρισαν οι αρμόδιοι κοινοτικοί αξιωματούχοι, είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο οι αξιολογήσεις των εθνικών σχεδίων να ξεκινήσουν χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κύρωσης, αλλά πριν τελειώσει είναι αδύνατη οποιαδήποτε εκταμίευση.
Κριστίν Λαγκάρντ : Υπέρ μόνιμου Ταμείου Ανάκαμψης
Η κ. Λαγκάρντ αναφέρθηκε και στη σημασία της υλοποίησης του «πρωτοποριακού» ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ, το οποίο «θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση της μεγέθυνσης (του ευρωπαϊκού ΑΕΠ) ακόμα και φέτος». Υπονόησε μάλιστα ότι πρέπει να ανοίξει η συζήτηση για τη μονιμοποίηση του Ταμείου – «του πρώτου κοινού αντικυκλικού εργαλείου» που θεσμοθέτησε η Ε.Ε. Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη αναμόρφωσης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Μιλώντας μετά την πρόεδρο της ΕΚΤ, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις, επαναβεβαίωσε ότι η ρήτρα γενικής εξαίρεσης με την οποία αναστέλλονται οι δημοσιονομικοί κανόνες της Ε.Ε. θα παραμείνει ενεργή και το 2021, ενώ για το 2022 «θα αξιολογήσουμε την κατάσταση την άνοιξη». Ο δημοσιονομικά συντηρητικός κ. Ντομπρόβσκις έδωσε κι αυτός έμφαση στην ανάγκη να αποτραπεί «η πρόωρη απόσυρση των μέτρων στήριξης της οικονομίας».
Η έκθεση χαιρετίζει τα μέτρα που έχει λάβει η ΕΚΤ για τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών και το πρόγραμμα εκτάκτου ανάγκης (PEPP) που υλοποίησε ως αντίδραση στην οικονομική κρίση την οποία προκάλεσε η πανδημία. Σημειώνει, ωστόσο, ότι ο στόχος για τον πληθωρισμό «δεν έχει επιτευχθεί συστηματικά» και πως «απαιτείται περαιτέρω επαγρύπνηση». Αναδεικνύει επίσης ότι «τους τελευταίους μήνες έχουν καταγραφεί φαινόμενα αποπληθωρισμού στην Ευρωζώνη», που συνιστούν «σημαντικό κίνδυνο» για τις οικονομίες του κοινού νομίσματος και ενδεχομένως να απαιτούν τη «σθεναρή παρέμβαση» της κεντρικής τράπεζας του ευρώ.